Tourette Sendromu'nun kesin nedenleri henüz tam olarak anlaşılamamış olsa da, genetik ve çevresel faktörlerin etkileşimi sonucu ortaya çıktığı düşünülmektedir. Beyindeki nörotransmitter dengesizlikleri ve genetik yatkınlık, bu sendromun gelişiminde rol oynayabilir.
İKİYE AYRILIYOR
Tourette Sendromu'nun belirtileri, motor ve vokal tikler olarak ikiye ayrılır: Motor Tikler: Göz kırpma, yüz buruşturma, omuz silkme, baş sallama gibi ani ve tekrarlayıcı hareketlerdir. Vokal Tikler: Boğaz temizleme, öksürme, mırıldanma, kelime veya cümleleri tekrarlama gibi seslerdir.
Tikler, basit veya karmaşık olabilir. Basit tikler tek bir kas grubunu içerirken, karmaşık tikler birden fazla kas grubunu veya vücut parçasını içerebilir. Tiklerin şiddeti ve sıklığı zamanla değişebilir ve stres, yorgunluk, heyecan gibi faktörlerden etkilenebilir.
KİMLERDE GÖRÜLÜR?
Tourette Sendromu, her ırktan, etnik gruptan ve cinsiyetten insanı etkileyebilir. Genellikle çocukluk ve ergenlik döneminde başlar, ancak yetişkinlikte de görülebilir. Erkeklerde kızlara oranla daha sık görülür. Ailesinde tik bozukluğu olan kişilerde ve diğer nörolojik rahatsızlıkları olan kişilerde Tourette Sendromu riski daha yüksektir.
Her tik, Tourette Sendromu belirtisi değildir. Tiklerin bir yıldan uzun süredir devam ediyor olması ve hem motor hem de vokal tiklerin bir arada bulunması Tourette Sendromu tanısı için gereklidir. Tiklerin kompleks yapıda olması ve başka tıbbi durumlarla ilişkili olmaması da önemlidir.
NASIL DAVRANILMALI?
Çocuklarında Tourette Sendromu belirtileri gözleyen ebeveynlerin ve eğitimcilerin, çocuklara destekleyici ve anlayışlı bir yaklaşım sergilemesi önemlidir. Çocukların tiklerini kontrol etmeye çalışmak yerine, onlara bu durumla başa çıkmaları için yardımcı olmak daha doğru bir yaklaşımdır.
Ebeveynlerin Dikkat Etmesi Gerekenler:
Çocuklarının tiklerini gözlemleyin ve not alın.
Çocuklarınıza karşı sabırlı ve anlayışlı olun.
Çocuklarınızın tiklerini kontrol etmeye çalışmayın.
Çocuklarınıza destekleyici bir ortam sağlayın.
Çocuklarınızın özgüvenini artırın.
Çocuklarınızın sosyal aktivitelere katılımını destekleyin.
Çocuklarınızın doktoruyla işbirliği içinde olun.
Eğitimcilerin Dikkat Etmesi Gerekenler:
Tourette Sendromu hakkında bilgi edinin.
Öğrencilerin tiklerini anlamaya çalışın.
Öğrencilere karşı sabırlı ve anlayışlı olun.
Öğrencilerin tiklerini sınıf ortamında dikkate almayın.
Öğrencilere destekleyici bir ortam sağlayın.
Öğrencilerin özgüvenini artırın.
Öğrencilerin sosyal aktivitelere katılımını destekleyin.
Veli ve doktorlarla işbirliği içinde olun.
Tourette Sendromu tanısı, belirtilerin ve semptomların değerlendirilmesiyle konulur. Tanı için belirli bir laboratuvar testi veya görüntüleme yöntemi bulunmamaktadır. Tanı süreci, hastanın öyküsü, fiziksel muayene ve tanı kriterlerinin değerlendirilmesiyle gerçekleştirilir.
Hasta Öyküsü ve Fiziksel Muayene: Doktor, hastanın tiklerini, ne zaman başladığını, ne sıklıkta ve hangi durumlarda ortaya çıktığını öğrenir. Ailede benzer tik bozukluklarının olup olmadığını sorgular. Fizik muayene sırasında motor ve vokal tikler gözlemlenir.
Tanı Kriterleri: Tourette Sendromu tanısı için belirli kriterler kullanılır. Bu kriterler arasında hem motor hem de vokal tiklerin varlığı, tiklerin en az bir yıl boyunca devam etmesi, belirtilerin 18 yaşından önce başlaması ve diğer nedenlerin dışlanması yer alır. -Haber Merkezi
