Akdeniz Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Kültür Varlıkları Koruma ve Onarım Bölüm Başkanı Doç. Dr. Hakan Öniz, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın ‘Geleceğe Miras Projesi’ kapsamında 2024 yılında Kaş açıklarında Besmi Adası yakınlarında su altı kazıları gerçekleştirdiklerini belirtti.
Derinliği 45-50 metreyi bulan batık, Gazze’den zeytinyağı taşıyan bir ticaret gemisine ait. Dalgıçlar ve su altı robotları ile yapılan incelemeler sonucunda, antik çağlarda zeytinyağı taşımakta kullanılan amforalar ortaya çıkarıldı. Ancak kazının en ilgi çekici keşfi bir amforanın içinden çıkan zeytin çekirdekleri oldu!
FİLİSTİN BATIĞI OLDUĞU KESİNLEŞTİ
Doç. Dr. Öniz, batığın kökenini belirlemek için amfora tipolojilerini incelediklerini ve geminin Filistin’in Gazze kıyılarından hareket ettiğini saptadıklarını söyledi. “Gazze, o dönemde zeytin üretimiyle ünlü bir bölgeydi. Geminin bilinmeyen bir noktaya zeytinyağı götürdüğünü ancak fırtına nedeniyle Kaş açıklarında battığını düşünüyoruz” dedi.
TÜRKİYE'DE BİR İLK
Türkiye kıyılarında bugüne kadar hiçbir batıkta zeytin çekirdeği bulunmadığını vurgulayan Öniz, “Dünyada yalnızca birkaç örneği var. Ancak Türkiye’de ilk kez bir amforanın içinde zeytin çekirdekleriyle karşılaştık” ifadelerini kullandı.
GEMİCİLERİN VAZGEÇİLMEZ YİYECEĞİ
Antik çağlarda gemiciler için bozulmayan yiyeceklerin büyük önem taşıdığını anlatan Doç. Dr. Öniz, zeytinin deniz suyunda muhafaza edilerek tüketildiğini belirtti. “Amforalara konan zeytinler, deniz suyu içinde bir hafta içinde yenilebilir hale gelir ve aylarca bozulmadan kalırdı” dedi.
Türkiye’deki su altı arkeolojik çalışmalarının büyük bir kısmının Akdeniz Üniversitesi tarafından yürütüldüğünü hatırlatan Öniz, bulunan zeytin çekirdeklerinin Kemer’de açılması planlanan Akdeniz Su Altı Arkeoloji Müzesi’nde sergileneceğini duyurdu.
Bu tarihi keşif, Akdeniz’in ticaret yolları ve antik gemicilik kültürü hakkında önemli ipuçları sunarken, 1100 yıllık zeytin çekirdekleri tarihin derinliklerinden günümüze uzanan eşsiz bir miras olarak kaydedildi. -Haber Merkezi
