Tarım-GFE’nin yıllık bazda yüzde 31,80 olarak açıklandığını hatırlatan Çandır, bu rakamın son 10 yılın mayıs ayları ortalaması olan yüzde 32,81’e yakın olduğunu, ancak nisan ayındaki yüzde 30,12’ye göre artış kaydedildiğini söyledi. “Mayısta hem aylıkta hem yıllıkta maliyetler, geçmiş ortalamaların üzerine çıktı” diye konuştu.
ALT KALEMLERDE EN YÜKSEK ARTIŞ YEM VE VETERİNER HİZMETLERİNDE
Tarımda kullanılan mal ve hizmetlerin fiyatları mayısta aylık yüzde 1,74, yıllık ise yüzde 31,08 oranında arttı. Aylık bazda özellikle yemdeki yüzde 2,78’lik artış dikkat çekerken, tohumda yüzde 1,40, enerjide yüzde 0,83, gübrede yüzde 0,79, ilaçta yüzde 1,03, veteriner hizmetlerinde yüzde 0,24, diğer girdilerde ise yüzde 1,67’lik artışlar yaşandı. Yıllık bazda en yüksek artış yüzde 55,83 ile veterinerlik hizmetlerinde olurken, gübrede yüzde 33,18, tohumda yüzde 33,15 ve yemde yüzde 32,82 artış görüldü.
YATIRIM GİRDİLERİNDE DE ARTIŞ SÜRÜYOR
Tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmetlerde ise mayıs ayında aylık yüzde 4,59, yıllık yüzde 36,12 oranında artış yaşandı. Çandır, yem fiyatlarındaki hızlı yükselişin ve veteriner hizmetlerindeki görece düşük artışın öne çıktığını ifade ederken, veteriner hizmetlerinin yıllık bazda hala en yüksek artışı göstermeye devam ettiğini vurguladı.
TARIM-ÜFE YETERLİ DEĞİL, ÜRETİCİ ZARAR GÖRÜYOR
Mayıs ayında Tarımsal Üretici Fiyat Endeksi’nin (Tarım-ÜFE) aylık yüzde 0,23 olarak açıklandığını hatırlatan Çandır, bu oranın 10 yıllık mayıs ayı ortalaması olan yüzde -0,72’nin üzerinde olmasına rağmen üretici açısından yeterli olmadığını söyledi. Yıllık bazda ise Tarım-ÜFE yüzde 28,96 olurken, 10 yıllık ortalamanın yüzde 25,69’unu geçti. “Son bir yıllık genel eğilim üretici aleyhine olmuştur. Mayıs ayında da bu olumsuz tablo devam etti” dedi.
GİRDİ ARTIŞI, ÜRETİCİ FİYATLARINI SOLLADI
Üreticinin maliyet kalemlerinde sadece girdilerin yer almadığını, başka yüklerin de bulunduğunu hatırlatan Çandır, “Mayısta girdi fiyatları üretici fiyatlarını geçti. Bu da üreticiyi ciddi biçimde zor durumda bıraktı. Girdi fiyatları üretici fiyatlarının üzerinde seyrettiği sürece, tarımda sürdürülebilirlik tehlikeye girer” diye konuştu.
YD-ÜFE VE Yİ-ÜFE DE TARIMI BASKILIYOR
Çandır, üretici düzeyindeki genel enflasyonun tarımı dolaylı olarak etkilediğini belirtti. Mayıs ayında Yurt Dışı Üretici Fiyat Endeksi (YD-ÜFE) yüzde 2,40 aylık, yüzde 25,34 yıllık artarken, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) ise yüzde 2,48 aylık, yüzde 23,13 yıllık artış gösterdi. Gıda üretici fiyatları da mayısta aylık yüzde 1,74, yıllık yüzde 26,15 oranında artış gösterdi.
TÜFE'DEKİ ARTIŞ, MAKASIN HALA AÇIK OLDUĞUNU GÖSTERİYOR
Tüketici fiyatlarındaki artışa da değinen Çandır, TÜFE’nin mayıs ayında aylık yüzde 1,53, yıllık ise yüzde 35,41 olarak açıklandığını söyledi. 20 yıllık mayıs ayı ortalamalarının aylıkta yüzde 1,03 ve yıllıkta yüzde 17,91 seviyelerinde olduğuna dikkat çekerek, manşet enflasyonun hâlâ yüksek seyrettiğini ifade etti.
GIDA VE YAŞ SEBZEDE FİYATLAR DÜŞSE DE YILLIK ARTIŞ DEVAM EDİYOR
Mayıs ayında tüketici tarafındaki gıda fiyatlarının aylık yüzde -0,71, yıllık yüzde 32,87 olarak belirlendiğini belirten Çandır, işlenmemiş gıdada bu oranların aylık yüzde -3,01, yıllık yüzde 33,53 olduğunu söyledi. Yaş meyve ve sebzede ise aylık yüzde -4,67’lik düşüşe rağmen, yıllık artışın yüzde 56,53 gibi yüksek seviyelerde olduğunu ifade etti.
BU AYIN KAYBEDENİ YİNE ÜRETİCİ OLDU
Ali Çandır, “Mayıs ayında yıllık tarımsal girdi artışı yüzde 31,8, üretici fiyat artışı yüzde 28,96, tüketici fiyat artışı ise yüzde 35,41 oldu. Aradaki fark biraz kapanmış görünse de, üretici bu ay da kaybeden taraf olmuştur” sözleriyle değerlendirmesini tamamladı. -Haber Merkezi
