Kutlu Peygamber “Ölmeden önce kendinizi hesaba çekin” der. En akıllıca olan hesaba çekme şekli budur: ölüme çare olmadığı için, telafisi mümkün olan hatalardan ders almak… Hayatın içinde süregelen olayların çoğu zaman analizini yapamadan geçip gittiğini görürüz. Bazen hüzün verici olaylar insanın ve toplumların durup düşünmesine ve ders almasına sebep olabilir. Sıradan bir rutin bu muhasebeye fırsat vermez. Kritik analitik düşünmek, etrafını cami ağyarını mâni bir değerlendirme yapmak, gelecek için son derece önemlidir. Bu değerlendirmenin evrensel ilkeler çerçevesinde aklın ve bilimin ışığında yapılması, doğru adım atmaya ve hakikate götürür. Önyargılı, bağnaz ve tutucu bir yaklaşım sağlıklı bir yola ulaştırmaz… Hacı Bektaşi Veli’nin “Nefsini yenen değil bilen gelsin” dediği gibi, insanın muhasebesi kendini tanımasına ve kararlarını yerinde almasına sebeptir… Şirketlerin masaya yatırıldığı SWOT analizi gibi kamu kurumlarının da güncellenerek kendisini tanımasına ihtiyaç vardır. Kötü giden işlere neşter vurmak, güçlü yönleri öne çıkarmak gerekir. İyi niyet ilk düğmedir. İlk düğme doğru iliklenirse şeffaf, özgür ve adil bir değerlendirme kötü gidişi önler. Aksi taktirde havanda su döğmekten başka bir işe yaramaz. İstisnası olmayan bir değerlendirme ancak objektif olabilir. Kadim medeniyetimize göre layüsel olan sadece kâinatın Yaratıcısı Yüce Allah’tır… Toplum kültürünün değişmesi için eskiden olduğu gibi yüz yıllarca bir sürece ihtiyaç yoktur. Çağımız teknolojisinin baş döndüren gelişimi bu değişimi neredeyse bir nesilde fark ettiriyor. Düşünen, sorgulayan, eleştiren bir toplum ancak bu değişimi yakalayabilir ve olumlu yönde etkilenebilir. Toplum önündeki kanaat önderlerinin bu muhasebeye öncülük etmesi hakikati tüm çıplaklığı ile haykırması gerekir… Lider toplumun önünde olmalıdır; düşüncesiyle, tavrı ile düşünmeye sevk etmeli, bazen otoriteyi rahatsız etmelidir. Toplum düzenini bozmadan, aklı selim ile hakikati söylemeli, çözüm önerilerini sunmalıdır. Toplumu ayrıştıran, ötekileştiren bir dil yerine, kapsayıcı affedici bir dil kullanmalı, sevgi esaslı bir davranış sergilemelidir. Toplumdan kopuk olmamalı, halkın duygularını anlayabilmeli, dertlerine tercüman olabilmelidir… Çağımız algı hakimiyetini kıracak olan aklı selim sahibi insanların cesur gayretleridir. Toplumun algı konusundaki savunmasızlığını göz önünde tutarsak, musibetlerden ibret alınacak ders için bile bir muhasebe zordur… Muhabbetle…