Raporda, sağlıklı yaşam süresinin azaldığı, yaşlı yoksulluğunun ve kronik hastalıkların arttığı belirtilirken, yaşlıların mutluluk seviyesinde de bir gerileme yaşandığı ortaya kondu. Bu kapsamlı çalışma, değişen nüfus yapısına karşı sosyal güvenlikten sağlık hizmetlerine, bakımdan kent planlamasına kadar sürdürülebilir ve bütüncül politikaların geliştirilmesi gerektiğini vurguluyor.
TÜSİAD, PwC Türkiye iş birliğiyle hazırladığı “Yaşlılık Politikaları Araştırması: Demografik Dönüşüm ve İhtiyaçlar” başlıklı kapsamlı raporunu kamuoyuyla paylaştı. Sağlık, bakım, sosyal hizmet, sosyal güvenlik ve işgücü boyutlarıyla yaşlanan nüfusa dikkat çeken rapor, Türkiye'nin demografik yapısında yaşanacak hızlı değişime karşı kapsamlı ve kalıcı politikalara acil gereksinim duyulduğunun altını çizdi.
Her 6 Kişiden Biri 65 Yaş Üstü Olacak
Rapora göre, Türkiye'de 2040 yılında her altı kişiden biri 65 yaş ve üzeri olacak. Bu tarih, dünya ortalamasından on yıl daha erken bir döneme işaret ediyor. Öngörüler, Türkiye'de yaşlı nüfusun sadece sayıca değil, yapısal olarak da dönüşeceğine dikkat çekiyor. Özellikle 75 yaş üstü bireylerin genel yaşlı nüfus içindeki oranının artması bekleniyor.
Yaşlılıkta Mutluluk Düzeyi Geriliyor
Ekonomim'in aktardığına göre, TÜSİAD raporu, ekonomik büyüklüğüne rağmen Türkiye'de yaşlıların mutluluk düzeyinde bir düşüş yaşandığını da ortaya koydu. 2018'de kendisini mutlu hisseden 65 yaş üstü bireylerin oranı yüzde 61,2 iken, bu oran 2023'te yüzde 56'ya geriledi. Dünya Mutluluk Raporu'na göre Türkiye, yaşlı mutluluğu sıralamasında 143 ülke arasında 92. sırada yer alıyor.
Sağlıklı Yaşam Süresi Kısalıyor
Türkiye'de kadınların doğumdaki ortalama yaşam süresi 76, erkeklerin ise 70,8 yıl olarak hesaplanıyor. Ancak sağlıklı yaşam süresi düşüş eğiliminde. 65 yaşındaki bir bireyin sağlıklı yaşama süresi 2016-2018 döneminde 6,6 yıl iken, 2020-2022 döneminde 6,3 yıla düştü. Yaşlı bireylerin yüzde 79'u kronik bir hastalıkla yaşarken, yalnızca yüzde 2,5'i evde bakım hizmeti alabiliyor.
Demografik Avantaj Penceresi Kapanıyor
TÜSİAD Sosyal Kalkınma Yuvarlak Masası Başkanı Yılmaz Yılmaz, Türkiye'nin demografik avantajını hızla kaybettiğini belirterek, “Çalışma çağındaki nüfusun en yüksek oranda olduğu dönemin sonuna yaklaştık. Bu fırsatı iyi değerlendiremezsek, sürdürülebilir büyüme ve toplumsal refah hedefleri riske girecektir” dedi. Yılmaz, sosyal güvenlik sistemlerinin güçlendirilmesi, yaşlı bireylerin üretkenliğini sürdürmesi ve yaşlılık politikalarının çok yönlü ele alınması gerektiğini ifade etti.
Raporda Öne Çıkan Politika Önerileri
Bütünsel Politika Yaklaşımı: Yaşlanmaya ilişkin tüm stratejiler, sağlık, bakım, sosyal hizmetler ve işgücü gibi alanları kapsamalı; kamu-özel sektör iş birliğiyle hayata geçirilmeli.
Bakım Hizmetlerinde Dönüşüm: Kurumsal bakım kapasitesi artırılmalı, evde bakım ve uzun süreli bakım hizmetleri daha erişilebilir hale getirilmelidir.
Sosyal Güvenlik ve Gelir Desteği: Yaşlı yoksulluğunu önleyici sosyal destek mekanizmaları genişletilmeli, sistem sürdürülebilirlik çerçevesinde yeniden yapılandırılmalı.
Yaş Dostu Şehirler: Erişilebilir ulaşım, sosyal alanlar ve konutlar ile yaşlı bireylerin kent yaşamına katılımları desteklenmeli.
Toplumsal Dayanışma: Kuşaklar arası dayanışmayı artıracak kültürel ve sosyal ortamlar teşvik edilmeli, yaşlı bireylerin toplumsal üretkenliğe katkıları desteklenmelidir. -Haber Merkezi
