Hiçbir insan, ebeveynliğin ne olduğunu bilerek dünyaya gelmez. Kendi anne-babasını rol model alarak, çevresini gözlemleyerek, okuyarak, araştırarak, kendi ebeveyn yaklaşımını geliştirerek anne baba rolünü hayatına yerleştirmeye çalışır. Bu yolda elbette her şeyin kusursuz olmasını bekleyemeyiz; eğitim, ruh sağlığı uzmanı da olsanız hata yapma hakkınız var, insanız sonuçta. Ancak yine de en az hasarla süreci geçirmek mümkün. Özellikle bazı püf noktaları olmazsa olmaz kabul edersek birçok şey daha da kolaylaşır. Belki defalarca okuduğunuz, duyduğunuz bu noktalara bir de birlikte göz atalım:
Etkili/Olumlu Ebeveyn Tutumu Nasıl olmalı?
– Çocuğunun istek ve ihtiyaçlarına karşı ilgilidir. Ancak çocuğunun her istediğini de yapmaz, her zaman bir sınırı vardır ve bunu çocuğuna hissettirir.
– Çocuğunu ilgi ve anlayışla izler, gelişimini yakından takip eder.
– Çocuğunu ilgi ve anlayışla izler, gelişimini yakından takip eder.
– Çocuğu ile iletişim kuracağında onunla aynı seviyeye gelir ve göz teması kurmaya özen gösterir.
– Her gün çocuğuna özel vakit ayırır ve onunla nitelikli zaman geçirir.
– Çocuğunun yaşına ve gelişim özelliklerine göre ona sorumluluklar verir.
– Aile içerisinde alınacak önemli kararlarda, çocuğunun yaşı kaç olursa olsun onun da görüşünü alır. Çocuğunun düşüncelerine değer verir.
– İyi bir rol model olur; çocuğunda görmek istediği davranışları önce kendisi yapar.
– Çocuğunu kimseyle kıyaslamaz.
– Herhangi bir sorun anında öncelikle çocuğunun duygularını anlamaya çalışır.
– Kriz anlarında sakinliğini korur, çocuğa öfkesini yansıtmaz.
– Çocuğu bir başkasının önünde eleştirmez, suçlamaz, cezalandırmaz.
– Karı-koca ilişkisinde anlaşmazlıklar olduğunda bunu çocuğuna yansıtmaz, anne-baba rolünü etkilemesine izin vermez.
– Çocuğa istemediği bir şey için, sırf kendi istiyor diye ısrar etmez; çocuğun tercihlerine saygı duyar.
– Çocuğuyla birebir içten gerçek bir ilişki kurmak için çabalar; çocuğunu her koşulda dinlemeye, çocuğunun varlığını görmeye çalışır.
– Çocuğunun hayatını kolaylaştırmak adına onun yerine her şeyi yapmaz. Çocuğunun sorumluluk bilincini kazanabilmesi için ona yaşına ve gelişimine uygun görevler verir, takibini yapar.
– Çocuğunun değerli olduğunu sözleri ve davranışlarıyla hissettirir.
– Sözel, fiziksel veya duygusal hiçbir şekilde şiddet uygulamaz, sevgisinden mahrum etmekle tehdit etmez.
– Ailede güven ortamı yaratır, her koşulda tutarlı davranır, çocuğun maddi-manevi ihtiyaçlarını önemser, istismarda bulunmaz.
– Çocuğun merak duygusunu ve öğrenme isteğini engellemez, ona yardımcı olabileceği alternatifler sunar.
– Sorun anında çatışmadan kaçınır, çocuğun duygusu ve ihtiyaçları hakkında konuşarak çocuğunu anladığını hissettirir.
– Çocuğun her türlü çabasını takdir eder; sonuç değil, süreç odaklı yaklaşır.
– En önemlisi de çocuğunu daime sever, ilgi, şefkat ve merhameti eksik etmez ve tüm bunları çocuğuna hissettirir.
Unutmayın, anne baba olmak hafife alınacak, kendi kendine olacak bir şey değildir.