Sirtuin yeni keşfedilen ve kanseri, yaşlanmayı, tedavisi çok zor olan nörolojik hastalıkları önleyebilecek potansiyelde bir proteindir. Yeterli salınımı halinde yaşlanmayı geciktirme potansiyelinden dolayı sirtuini doğal bir gençlik aşısı gibi değerlendirmek yanlış olmayacaktır. Sirtuin proteinin başka birçok faydası ve olumlu etkisi keşfedilmektedir. Bu yazıda sizlere sirtuinin faydalarını ve bu faydaların oruçla ilişkisini anlatacağım.
Japon Doktor Yoshinori Nagumo, "Japonların Kadim Beslenme Sırlarını" anlattığı yeni kitabında az yemek yemenin vücudu genç tuttuğuna değiniyor. Bunun nedeni olarak da açlık durumunda aktive olan "sirtuin" genini gösteriyor. Sirtuin proteinin 7 türü bulunmuştur. Bahsettiğimiz etkiler ve araştırmalar özellikle birinci türüne yoğunlaşmıştır. Dünyanın en başarılı üniversitelerinden MIT’de yakın tarihlerde başlatılan çalışmalarla sirtuin adı verilen proteinin olağanüstü önemi ve etkileri gündeme gelmiştir. Biz de 2019 yılında yayınladığımız bilimsel bir makale ile sirtuin proteinin olumlu etkilerini araştırmış ve bu konudaki keşiflerin öncü çalışmalarından birisini yapmıştık. Sirtuin hakkındaki güncel bilgi ve keşifleri 2022 yılında Dünya Sağlık Örgütü desteği ile toplanan, 1. Sağlık Okur Yazarlığı Sempozyumundaki konuşmamda sunmuştum. Daha sonra sempozyum düzenleme ekibinin daveti üzerine bilimsel dergilerine 2022 yılında yazdığım makalede de sirtuinin faydalı etkilerini anlatmıştım. Bütün bunları bugün size özetleyeceğim.
Güncel bilimsel çalışmalar, sık yememek ve yenilen miktarı biraz kısıtlamak sayesinde hücre gençleşmesini sağlayan sirtuini arttırmanın mümkün olduğunu göstermiştir. İnsandaki sirtuin proteinleri; metabolizma, yaşlanma, kanser ve hücre ömrü dahil olmak üzere birçok hücresel fonksiyonu etkilemektedir. Sirtuinlerin beklenen insan ömrünü uzatma kapasitesi üzerine yapılan bir çalışmada, Alzheimer’ın sirtuin miktarının artması ile iyileşme sürecine girdiği görülmüştür. Multiple Skleroz (MS) üzerine yapılan başka bir çalışmada, sirtuin proteinlerinin oldukça düşük olduğu gözlenmiştir. Sirtuinin insan metabolizması, yaşlanma, kanser ve nörodejenerasyon gibi birçok hastalık için tedavi yöntemlerinin geliştirilmesinde her geçen gün daha fazla önem kazanacağı düşünülmektedir.
Sirtuin özellikle açlık zamanlarında aktif hale gelmektedir ve hücreler üzerinde gençleştirici etkiye sahiptir. Bu nedenle sağlıklı olmak ve yaşlanmanın etkilerini durdurmak için yenilen miktarı kontrol altında tutmak ve öğün sıklığını azaltmak gerekir. Avrupa’da ve dünyada asırlarca tıbbın kralı kabul edilen İbni Sina, konumuzla alakalı olarak; “İki öğün sağlıktır. Üç öğün hastalıktır.’’ Demektedir.
İçimizdeki doğal gençlik aşısını aktive etmek ve sağlığımızı koruyarak daha uzun süre genç kalabilmek için sirtuin proteinini arttırmamız gerekmektedir. Mekanizmaya baktığımızda ise sağlıklı bir beslenme ile birleşen oruç ibadeti sirtuin düzeyini arttırmak için yeterlidir. Hücrelerin yaşlanmasını ve ölmesini geciktiren sirtuin size sağlıklı bir yaşam sunmak için çalışmaktadır. Bizi ölümcül hastalıklardan ve yaşlanmadan koruyabilecek sirtuini nasıl arttırabileceğimizi artık biliyorsunuz. Formül çok basit: ‘Acıkmadan yememek, tam doymadan sofradan kalkmak.’ Oruç tutanın neden sıhhat bulacağını da böylelikle daha iyi anlamış oluyoruz. Sağlıkla kalınız.
